SPECJALIŚCI

PEDAGOG SPECJALNY: mgr Jadwiga Zarzycka i mgr Iwona Małek

ZAJECIA KOREKCYJNO - KOMPENSACYJNE: mgr Iwona Małek

 

Zadaniem pedagoga specjalnego jest wspomaganie dziecka podczas zabawy i pracy w grupie, dostosowanie wraz z zespołem nauczycieli i specjalistów metod i form pracy w taki sposób, aby umożliwić  jak najpełniejszy rozwój dziecka. Zespół pracuje zawsze we współpracy z rodzicami. Rodzice są zapraszani na spotkania zespołu i aktywnie uczestniczą w opracowywaniu Indywidualnych Programów Edukacyjno - Terapeutycznych (IPET).

 Zadaniem pedagoga specjalnego jest także prowadzenie terapii pedagogicznej. Zajęcia terapeutyczne różnią się w zależności od rodzaju potrzeb dziecka. Zawsze związane są ze stymulacją ogólnorozwojową, stymulacją rozwoju poznawczego, mowy, myślenia, percepcji wzrokowej, słuchowej, koordynacji wzrokowo – słuchowo - ruchowej, rozwijaniem sprawności manualnej, grafomotoryki. Mogą być poświęcone także na wspomaganie rozwoju emocjonalnego - wzmacnianie samooceny, naukę wygrywania i przegrywania, rozpoznawania i nazywania emocji. Zajęcia mogą mieć charakter rewalidacyjny oraz korekcyjno - kompensacyjny. Celem jest optymalne wspomaganie rozwoju dziecka W pracy terapeutycznej specjalista zawsze bazuje mocnych stronach dziecka.

 Poniżej przedstawiam wybrane propozycje zabaw i ćwiczeń rozwijających sprawność manualną, grafomotorykę, percepcję wzrokową, percepcję słuchową, mowę i myślenie oraz stymulujących rozwój poznawczy , społeczny i emocjonalny dzieci.

 

 1. Ćwiczenie sprawności manualnej, grafomotoryki:

- gniecenie gąbki, piłeczki;

- wyczuwanie różnych powierzchni, dotykanie, odgadywanie, co jest w woreczku;

- ugniatanie papierowych kul;

- zabawy konstrukcyjne np. budowanie z klocków;

- przewlekanie sznurka przez otwory;

- wkładanie guzików do skarbonki;

- malowanie całą dłonią dużych powierzchni;

- lepienie z mas plastycznych z dodatkiem kaszy, ryżu itp.;

- zabawy klamerkami/ spinaczami - przenoszenie drobnych elementów, dopinanie;

- dorysowywanie brakujących elementów (np.: z: J. Baran, "Terapia zabawą");

- rysowanie pod dyktando;

- wycinanie: dowolne, po linii, cięcie pasków.

 

2. Ćwiczenia rozwijające i usprawniające percepcję i pamięć wzrokową oraz koordynacje wzrokowo - ruchową:

- wyszukiwanie przedmiotów w najbliższym otoczeniu;

- wskazywanie i rozpoznawanie figur geometrycznych (np.: gra „Figuraki”);

- naśladowanie czynności wykonywanych przez drugą osobę "zabawa w lustro";

- dobieranie par jednakowych przedmiotów, obrazków (układanki typu "Memory");

- wyszukiwanie par obrazków, które do siebie pasują lub tworzą całość (np.: pies buda, korona - pień drzewa);

- "czego brakuje?"- zapamiętywanie układu obrazków;

- układanie puzzli;

- zabawy konstrukcyjne wg podanego wzoru (np.: budowanie wieży z klocków wg wzoru);

- porównywanie dwóch podobnych zabawek pod względem cech podobnych i różniących;

- układanie prostych ciągów rytmicznych (dwa elementy np.: kot, pies, kot, pies);

- układanie klocków wg określonej zasady np.: koloru;

- odwzorowywanie prostych symboli, znaków oraz szlaczków;

- rysowanie, malowanie kredą, farbą linii pionowych, poziomych, ukośnych falowanych na wzorze.

 

3. Ćwiczenia percepcji, pamięci słuchowej i koordynacji słuchowo - ruchowej:

- rozpoznawanie wytwarzanych dźwięków - głosu i źródła dźwięku np.: szelest gazety, kapanie wody z kranu;

- ilustrowanie dźwięków poprzez różne formy działalności dziecka (np.: naśladowanie wiatru , deszczu, burzy za pomocą  gniecenia gazety)

- rozpoznawanie osób po głosie ("zgadnij, kto cię woła");

- wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków ze względu na ich natężenie (głośno-cicho);

- wysłuchiwanie zmian w tempie słyszanych dźwięków (szybko - wolno);

- wysłuchiwanie i powtarzanie dźwięków tworzących układy rytmiczne np.: podczas klaskania, tupania;

- rozpoznawanie i przeliczanie dźwięków dochodzących z otoczenia;

- zabawy z instrumentami: bębenek, cymbałki itp.;

- śpiewanie piosenek z jednoczesnym naśladowaniem gestów, powtarzanie rymowanek

- ćwiczenia słuchu fonematycznego: analizy i syntezy sylabowej, wysłuchiwanie głosek w nagłosie i wygłosie.

 

4. Stymulacja rozwoju mowy:

- gimnastyka języka przed lustrem np.: wysuwanie, wsuwanie języka;

- ćwiczenia oddechowe typu: zdmuchiwanie świeczki, dmuchanie na papierek, piłeczkę itp;

- zachęcanie do mówienia w sytuacjach codziennych;

- wyszukiwanie na obrazkach elementów wskazanych przez dorosłego, powtarzanie nazw oraz prostych zdań np.: „chłopiec szuka piłki”, itp.;

- wykorzystywanie gestów podczas nauki wierszy i piosenek;

- nazywanie przedmiotów i sytuacji podczas codziennych czynności;

- ćwiczenia dźwiękonaśladowcze np.: naśladowanie odgłosów zwierząt;

- układanie historyjek obrazkowych, opowiadanie treści obrazków.

 

5. Pobudzenie aktywności poznawczej dziecka: 

 - pobudzenie rozwoju pamięci dowolnej poprzez utrwalanie informacji o sobie;

-  rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała i przestrzeni;

- rozpoznawanie, nazywanie czynności wykonywanych przez dziecko i inne osoby;

- wprowadzanie, utrwalanie nazw kolorów podstawowych i pochodnych;

- wprowadzanie, utrwalanie nazw wybranych owoców, warzyw, zwierząt domowych, leśnych i egzotycznych;

- utrwalanie nazw figur geometrycznych;

- rozwijanie umiejętności przeliczania na konkretach w możliwie szerokim zakresie;

- wprowadzanie nazw aktualnej pory roku i jej cech charakterystycznych;

- łączenie na zasadzie przedmiot - czynność oraz przedmiot - czynność - zawód

- układanie obrazków wg czynności następujących po sobie (plan dnia, historyjki obrazkowe);

- stymulacja myślenia przyczynowo - skutkowego: „Co wydarzyło się potem?”.

 

6. Budzenie wiary we własne możliwości i umiejętności:

- zabawy i ćwiczenia wynikające z zainteresowań dziecka ("co lubię", "co potrafię");

- rozwijanie sposobu komunikacji werbalnej dziecka;

- doskonalenie czynności samoobsługowych, zachęcanie do samodzielnego podejmowania decyzji w zabawie;

- zachęcanie do samodzielnego odkładania rzeczy na miejsce, korzystania z toalety, jedzenia i ubierania;

- chwalenie dziecka za najmniejsze nawet postępy, podkreślanie mocnych stron dziecka.

 

7. Rozwijanie sfery społeczno - emocjonalnej:

- zabawy w grupie dzieci;

- nauka wygrywania i przegrywania podczas gier typu ściganki, memo itp.;

- ustalanie i przestrzeganie zasad zgodnej i bezpiecznej zabawy;

- zwracanie uwagi na potrzeby innych ludzi, kształtowanie empatii poprzez zabawy naśladowcze typu „lustro”;

- zabawy tematyczne np.: w dom lub przedszkole;

- wzbogacanie rysunku postaci ("to jestem ja i tak wyglądam");

- nazywanie różnic i podobieństw między sobą i innymi np. wszyscy lubimy jeść lody;

- rozwijanie umiejętności rozpoznawania wybranych emocji (zabawy naśladowcze, zabawy mimiczne);

- rozpoznawanie emocji na zdjęciach i symbolach (np.: z wyd. Harmonia);

- słuchanie bajeczek terapeutycznych np. M. Molickiej.

 

Warto przeczytać:

- B. Jodłowska (red.); Idea integracji a wychowanie: ku pedagogice integralnej;

- A. Franczyk, K. Krajewska - "Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zburzeniami rozwoju - ćwiczenia i zabawy do wykorzystania w pracy dydaktyczno - terapeutycznej";

- A. Franczyk, K. Krajewska - "Skarbiec nauczyciela - terapeuty" (na bazie własnych doświadczeń z pracy terapeutycznej) - czyli od programu do realizacji - propozycje rozwiązań pracy terapeutycznej prowadzonej z dziećmi w wieku przedszkolnym o  specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych;

- B.L. Baker, A. Brightman - "Kroki ku samodzielności";

- C. Cunningham - "Dzieci z Zespołem Downa" - poradnik dla rodziców;

- A. Sobolewska - "Cela - odpowiedź na Zespół Downa";

- E. Pisula - "Autyzm u dzieci - diagnoza, klasyfikacja, etiologia";

- T. Grandin - "Byłam dzieckiem autystycznym";

- D. Tammet - "Urodziłem się pewnego błękitnego dnia - pamiętniki nadzwyczajnego umysłu z Zespołem Aspergera."